انواع مته و قسمت های مختلف آن

اکثر قطعاتی که روزانه با آنها سر و کار داریم دارای سوراخ هستند. سوراخ ها روی قطعات مختلف به منظور تامین فضای مناسب پیچ و مهره، میخ پرچ، پین و یا عبور مایعات و گازها و … ایجاد میشوند. برای ایجاد سوراخ روی قطعه کار از روش های مختلف سوراخکاری  استفاده میشود؛ ابزارآلات متفاوتی برای سوراخ کاری مورد استفاده قرار میگیرند که همه آنها احتیاج به مته دارند.

در این مطلب قسمت های مختلف مته معرفی و مختصرا توضیحی ارائه می گردد.

دنباله مته

دنباله مته یا ساق مته، قسمت انتهای مته است که به سه نظام دریل متصل می‌شود و با سفت شدن سه نظام، در جای خود ثابت می‌شود. دنباله مته در دو شکل استوانه ای و مخروطی ساخته می شود.

بدنه مته

قسمتی از مته که در دو سمت طول آن شیار مارپیچی وجود دارد، بدنه مته است. بیشترین عمق سوراخی که مته ایجاد می کند برابر با طول بدنه مته است.

شیار مته

شیار مته زاویه براده مناسب برای لبه برنده مته ایجاد می کند. این شیارها براده های حاصل از برش را به سمت بیرون هدایت می کنند.

جان مته

فاصله ای که بین دو شیار مارپیچی باقی می ماند جان مته نام دارد. برای استحکام بیشتر مته ها، قطر جان مته در انتهای شیارها بیشتر از ابتدای آنهاست.

 لبه های اصلی

مته دارای دو لبه اصلی است که به صورت شیب دار در نوک مته قرار دارد. طول این دو لبه با هم برابر است. هرکدام از این لبه ها مانند گوه عمل می کنند و براده برداری از قطعه را انجام می دهند.

لبۀ عرضی

از برخورد دو سطح منحنی شیب داری که در سر مته وجود دارد، خطی روی جان مته به وجود می آید که به آن لبه عرضی می گویند.

مدل های مختلف مته

مته ها در صنعت از نظر شکل انواع مختلفی دارند که هر کدام بنا به ویژگی های خاصی که دارند انتخاب شده و مورد استفاده قرار می گیرند.البته نوع و ویژگی های هر مته براساس قطعه کاری که سوراخکاری میشود انتخاب و استفاده میشود. از جمله انواع مته می توان به مته های  HSSآهن ، مته   HSS-COآهن ، مته الماسه بتن ، مته الماسه  گرانیت، مته شیشه،مته خزینه،مته گازور،مته چوب و… اشاره کرد. پرمصرف ترین نوع مته ها برای سوراخکاری آهن و فلزات میباشند و سپس مته های الماسه برای سورخکاری مصالح مختلف ساختمانی و بعد از آن، گروه مته های مناسب کاربری در صنعت چوب کاربرد دارند.

مته‌های مخصوص سورخکاری فلزات

این نوع مته ها براساس مواد اولیه ساخته شده تقسیم بندی میشوند و معروف به مته های HSS(HIGH SPEED STEEL) میباشند که نوع کبالت دار آن که در مصارف سورخکاری فلزات سخت و با طول عمر بالاتر هستند معروف به  HSS-COمیباشند که با درصدهای مختلف کبالت تولید و عرضه میشوند.در انتخاب این نوع مته ها باید دقت شود که جهت کارهای عمومی و قطعه کارهای نرم تر از مته های معمولی HSS و برای امور سورخکاری صنعتی و قطعه کارهای سخت تر از مته های HSS-CO استفاده شود بهتر است.

مته الماسه ساختمانی

این نوع مته ها مجهز به الماسه در نوک از جنس تنگستن-کارباید میباشند که مناسب جهت سورخکاری مصالح ساختمانی از قبیل بتن ،سیمان،گچ و سرامیک و گرانیت و…میباشند که براساس جنس قطعه کار مورد سورخکاری، مته مناسب انتخاب میشود.

امروزه انواع جدیدی از این نوع مته ها تولید و استفاده میشوند که در دریل های بتن کن سبک تا سنگین در امور ساختمانی کاربرد دارند این نوع مته ها معروف به چهار شیار و پنج شیار هستند که معمولا مته های جهار شیار جهت دستگاههای بتن کن تا 5 کیلو و مته های پنج شیار جهت دستگاههای بالای 5 کیلو و سنگین تر مورد استفاده قرار میگیرند .

مته چوب

با توجه به مصرف زیاد انواع مته در سورخکاری چوب و مصنوعات چوبی ،تنوع این گروه از مته ها نیز نسبت به نوع کاربری بسیار زیاد است ،از انواع مختلف این گروه از مته ها می توان به مته خزینه الماسه جهت خزینه کردن سورخ ها قبل از عملیات پیچ کاری ،مته گازور الماسه جهت سورخکاری های نصب انواع لولاهای کابینت ،مته برگی جهت سورخکاری نصب قفل های کمدی و….اشاره کرد.

در پایان باید متذکر شد که انواع مختلف مته ها در صنایع مختلف با ویژگی های بسیار متفاوت در حال استفاده هستند که مطالب بالا تنها یک سری اطلاعات عمومی در این حوزه میباشد .