بهترین روش برای اتصال موتور برق به سیستم برق خانگی

هنگام قطع برق، استفاده از موتور برق در ساختمان باعث می‌شود تا بتوانید برق مورد نیاز لوازم خانگی را تأمین کنید. اما بهترین روش اتصال موتور برق به سیستم خانگی چیست؟ در این نوشتار، به این پرسش پاسخ می‌دهیم.

رونیکس را بخوانید.

موتور برق با برق شهر چه تفاوت هایی دارد؟ آیا استفاده همزمان ممکن است؟

شبکه برق شهری، منبع تغذیه پایداری است که انرژی الکتریکی واحدهای مسکونی، صنعتی و تجاری را تأمین می‌کند. موتور برق، ابزاری برای تأمین برق اضطراری بوده و منبع تغذیه آن بنزینی، گازی، دیزلی و … است. از موتور برق در زمان قطعی برق شهری یا در مکان‌هایی استفاده می‌شود که دسترسی به برق شهری ندارند.
استفاده همزمان از ژنراتور و برق شهری توصیه نمی‌شود؛ چراکه می‌تواند موجب بازگشت برق به شبکه (Backfeed) یا آسیب به ژنراتور یا لوازم برقی شود. البته در بعضی از واحدهای صنعتی و تحت شرایط خاصی، اتصال دیزل ژنراتورها به برق شهری یا سنکرون‌سازی انجام می‌شود تا توان مورد نیاز واحدها تأمین شود.

بهترین موتور برق بی‌صدا ۲۰۲۵: معرفی ۵ مدل سایلنت بی‌نظیر

چه مشخصاتی از موتور برق برای اتصال به سیستم برق ساختمان اهمیت دارد؟

برای اتصال موتور برق به سیستم برق ساختمان، از مشخصات فنی موتور برق غافل نشوید. ژنراتوری را انتخاب کنید که متناسب با سیستم برق ساختمان شما باشد. به نکات زیر توجه کنید:

• هماهنگی با فازبندی ساختمان: ساختمان‌های مسکونی معمولاً برق تک‌فاز دارند؛ اما بعضی از واحدهای صنعتی دارای برق سه‌فاز هستند. موتور برقی را انتخاب کنید که فازبندی آن با ساختمانتان هماهنگ باشد.
• ولتاژ خروجی: ولتاژ خروجی برای سیستم‌های تک‌فاز، 240-220 ولت بوده و برای سیستم‌های سه‌فاز، 415-380 ولت است. موتور برقی را انتخاب کنید که دارای ولتاژی مساوی با ولتاژ سیستم برق ساختمان شما باشد.
• توان نامی: شما باید توان نامی مجموعه لوازم برقی خود را محاسبه کنید. سپس برای جلوگیری از اضافه‌بار، ژنراتوری را با توان نامی 30% بیشتر انتخاب کنید. همچنین، پیشنهاد می‌کنیم مقاله «محاسبه ظرفیت موتور برق خانگی؛ چه ژنراتوری بخریم؟» را مطالعه کنید.
• توان استارت: وسایل برقی خانگی مثل یخچال، کولر و … در لحظه راه‌اندازی با توان استارت روشن می‌شوند. توان استارت، بیشتر از توان نامی است و معمولاً در بخش مشخصات محصول درج می‌شود. موتور برقی را انتخاب کنید که توانایی تأمین توان استارت را داشته باشد.
• نوع منبع تغذیه: ژنراتورها در انواع دیزلی، بنزینی، دوگانه‌سوز و گازی تولید می‌شوند. معمولاً برای تأمین برق اضطراری خانه‌ها از موتور برق بنزینی استفاده می‌شود.
• میزان صدا: معمولاً در مناطق مسکونی از موتور برق بی‌صدا یا موتور برق سایلنت با میزان نویز و صدای زیر 60 دسی‌بل استفاده می‌شود. برای مثال، ژنراتور اینورتر RH-4791 رونیکس، با تولید صدای حداکثر 58 دسی‌بل، بهترین انتخاب برای شما است.

کدام وسایل برقی نباید با موتور برق روشن شود؟

از موتور برق برای تأمین برق اضطراری خانه‌ها در شرایط قطعی برق استفاده می‌شود. وسایلی مانند آبگرمکن برقی، هیتر، بخاری برقی و کولر گازی توان استارت بسیار بالایی دارند. اگر از موتور برقی استفاده کنید که نتواند این توان لحظه‌ای را تأمین کند، هم موتور برق و هم لوازم برقی آسیب می‌بینند.
همچنین، برای لوازم الکترونیکی حساس مثل لپ‌تاپ، گوشی‌های هوشمند و کنسول بازی، از ژنراتوری با ولتاژ پایدار و شکل موج سینوسی صاف استفاده کنید. ژنراتور اینورتر رونیکس مدل RH-4790، با تولید موج سینوسی یکنواخت و ولتاژ پایدار، از آسیب به لوازم الکترونیکی حساس نظیر گوشی هوشمند، تلویزیون، لپ‌تاپ و … جلوگیری می‌کند.

بهترین محل قرارگیری موتور برق کجاست؟

برای انتخاب محل قرارگیری، نحوه راه‌اندازی و سرویس‌های احتمالی ژنراتور، همیشه دفترچه راهنمای موتور برق را مطالعه کنید. بهترین محل قرارگیری موتور برق، فضایی خشک، باز و با تهویه مناسب است. موتور برق نباید در معرض باد و باران و برف قرار بگیرد. به همین دلیل، از سایبان یا روکش مناسب برای آن استفاده کنید.

همچنین، بهتر است ژنراتور را حداقل شش متر دورتر از ورودی منزل یا ساختمان، روی یک سطح صاف قرار دهید. به علاوه، برای جلوگیری از خطر آتش‌سوزی، توجه کنید که موتور برق از مواد قابل اشتعال دور باشد.

برای اتصال موتور برق به برق ساختمان به چه تجهیزاتی و لوازمی نیاز است؟

پیشنهاد می‌کنیم این کار توسط تکنسین ماهر انجام شود. در بخش زیر، چک لیست اتصال موتور برق به برق ساختمان ارائه شده است:

تجهیزات و لوازم	توضیحات	بررسی شود
انتخاب سوئیچ انتقال مناسب	دستی یا خودکار	☐
خرید کابل با سطح مقطع مناسب	کابل مسی افشان یا کابل مفتولی استاندارد (NYY، N2XY و…)	☐
طراحی مسیر کابل‌کشی (از ژنراتور تا تابلو)	انتخاب مسیر کوتاه و مستقیم، عبور از داکت یا دیوار، کابل مناسب توان و طول، ضد UV و رطوبت، محافظت با لوله پلاستیکی یا فلزی، دور از حرارت و آب	☐
نصب ارت مناسب و تست آن	دارای مقاومت زیر 5 اهم	☐
نصب Power Inlet Box در محل ایمن بیرونی	نصب بیرون ساختمان، نزدیک تابلو برق، ضدآب و مقاوم با IP65 یا بالاتر، متناسب با ولتاژ و آمپر ژنراتور، دارای درپوش یا قفل محافظ، نصب در ارتفاع ۱ تا ۱,۵ متر، دور از منابع سوخت و اشتعال، متصل به کلید انتقال در تابلو برق	☐
تهیه تابلو یا جعبه محافظ برای ژنراتور (در فضای باز)	ضد آب و ضد گردوغبار با IP بالا، دارای تهویه مناسب، مقاوم در برابر آفتاب و باران، دسترسی آسان برای سرویس، عایق صدا (در صورت نیاز)، ضد زنگ و مقاوم در برابر ضربه	☐
مراجعه به برقکار مجرب	نصب درست و رعایت استانداردهای ایمنی	☐
تست نهایی در حضور متخصص	طمینان از رعایت استانداردهای ایمنی، انتخاب کابل با ظرفیت مناسب، تنظیم صحیح سوئیچ انتقال، تست نهایی عملکرد ژنراتور و سیستم	☐

نکات مهم قبل از روشن‌کردن موتور برق

• همیشه سوئیچ خروجی ژنراتور را خاموش (OFF) کنید. سپس موتور را روشن کنید.
• پس از گرم‌شدن دستگاه، سوئیچ را روشن کرده تا برق وارد سیستم شود.
• از اتصال مستقیم ژنراتور به پریز دیواری ساختمان خودداری کنید. این کار بسیار خطرناک است و ممکن است باعث برگشت برق به شبکه یا آسیب دستگاه‌ها شود.

روش‌های اتصال ایمن موتور برق

حتماً برای شما هم این سوال پیش آمده که بهترین روش اتصال موتور برق کدام است؟ توصیه می‌کنیم قبل از هر کاری، دفترچه راهنمای محصول را مطالعه کنید تا با توان خروجی، نحوه روشن‌کردن و نکات ایمنی کار با دستگاه ژنراتور آشنا شوید. برای اتصال مطمئن و بدون خطر ژنراتور به برق خانه، نکات ایمنی را رعایت کرده و از تجهیزات مناسب استفاده کنید. اتصال نادرست می‌تواند باعث سوختن وسایل برقی، دستگاه ژنراتور یا حتی آتش‌سوزی شود.

اتصال موتور برق به دو روش مستقیم و غیر مستقیم انجام می‌شود. در این نوشتار، این دو روش را بررسی می‌کنیم.

1.اتصال مستقیم با کابل رابط:

این روش، ساده‌ترین روش و مخصوص وسایل مجزا است، نه کل ساختمان. در این روش، یک یا دو کابل برق مستقیماً از خروجی ژنراتور، به دستگاه وصل می‌شود. برای مصارف محدود مثل روشن‌کردن یخچال یا تلویزیون می‌توانید از این روش استفاده کنید. حواستان باشد که قبل از اتصال، توان مصرفی لوازم برقی خود را با توان ژنراتور مقایسه کنید.

2.اتصال غیر مستقیم به برق ساختمان (استفاده از تابلو برق):

اتصال غیر مستقیم به برق ساختمان، ایمن‌ترین و کامل‌ترین روش برای برق‌رسانی به کل خانه یا ساختمان است. در این روش، خروجی ژنراتور به تابلو برق و کلید چنج‌اور (Transfer Switch) متصل می‌شود. لازم به ذکر است که در مدل‌های موتور برق پیشرفته، از سیستم ATS استفاده می‌شود تا موقع قطع برق، ژنراتور به‌طور خودکار وارد مدار شود.
حالا بیایید به مراحل اتصال به مدار برق خانه نگاهی بیندازیم:

• بررسی و تهیه لیست توان مصرفی دستگاه‌ها؛
• قطع برق شهری از کنتور؛
• اتصال خروجی ژنراتور به ورودی تابلو برق یا کلید انتقال؛
• استفاده از Power Inlet Box در صورت نیاز برای اتصال ایمن بیرونی؛
• راه‌اندازی ژنراتور و انتقال برق به ساختمان پس از گرم‌شدن.

*هشدار مهم:
اتصال مستقیم موتور برق به کنتور یا پریز، بدون قطع برق شهری بسیار خطرناک است و خطر برگشت برق به شبکه را به دنبال دارد. همچنین، موجب برق‌گرفتگی یا سوختن دستگاه می‌شود. نصب این سیستم حتماً باید توسط برق‌کار مجرب انجام شود.

بدون تابلو برق چگونه می‌توان موتور برق را به برق ساختمان متصل کرد؟

اتصال موتور برق به برق ساختمان، بدون تابلو و بدون سوئیچ انتقال، از نظر فنی اشتباه و خطرناک است و به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. این کار عواقب فاجعه‌باری را به دنبال دارد: آسیب به تجهیزات مختلف در نتیجۀ نوسانات ولتاژ، برگشت برق و خطر برق‌گرفتگی شدید و خطر آتش‌سوزی از پیامدهای استفاده از این روش اتصال موتور برق هستند.

ترتیب روشن‌کردن وسایل برقی بعد از اتصال

رعایت ترتیب روشن‌کردن لوازم الکترونیکی برای جلوگیری از فشار ناگهانی به موتور برق و حفاظت از تجهیزات و وسایل برقی ضروری است. شما باید وسایل برقی را یکی پس از دیگری و با رعایت اولویت روشن کنید.
اول می‌توانید لوازم الکتریکی با توان پایین‌تر مثل چراغ‌های روشنایی، LEDها یا مودم را روشن کنید. سپس نوبت به لوازم الکترونیکی با توان متوسط می‌رسد: یعنی تلویزیون و یخچال فریزر. بعد از آن می‌توانید لوازم پرمصرف مثل مایکروویو، ماشین ظرفشویی، ماشین لباسشویی یا اتو را روشن کنید. به این نکته توجه کنید که مجموع توان مصرفی لوازم الکترونیکی نباید از توان خروجی موتور برق بیشتر باشد.

ژنراتور بنزینی 7500 وات رونیکس مدل RH-4784 در یک نگاه

روش اتصال موتور برق غیر اصولی چه خطراتی به همراه دارد؟

روش اتصال موتور برق غیر اصولی خطرات جبران‌ناپذیری را به دنبال دارد. اتصال غیر اصولی ژنراتور به شبکه برق ساختمان یا استفاده نادرست از آن موجب آسیب‌های جانی و مالی متعددی می‌شود. این آسیب‌ها حتی گاهی می‌توانند مرگبار باشند. در این بخش، به چند مورد از این خطرات می‌پردازیم:

• برق‌گرفتگی شدید و خطر مرگ: اگر ژنراتور را بدون سوئیچ انتقال (Transfer Switch) و مستقیماً به سیم‌کشی ساختمان وصل کنید، برق تولیدی موتور برق به شبکه برق شهری برمی‌گردد (Backfeeding). یعنی خطوط برق حتی زمان قطع برق شهری، برق‌دار می‌شوند و کارکنان شرکت برق که روی تعمیرات خطوط کار می‌کنند، در معرض خطر برق‌گرفتگی شدید یا خطر مرگ قرار می‌گیرند.
• آتش‌سوزی: اتصال غیر اصولی موتور برق موجب داغ‌شدن سیم‌ها، اتصالات و خود دستگاه ژنراتور می‌شود و خطر آتش‌سوزی و انفجار را به دنبال دارد.
• انتشار گاز مونوکسید کربن (CO): روشن‌کردن موتور برق در فضاهای بدون تهویه و بسته موجب تجمع گاز مونوکسید کربن می‌شود که خطر مرگ را در پی دارد. از این گاز به عنوان قاتل خاموش یاد می‌شود؛ چراکه بی‌رنگ و بی‌بو است؛ اما به شدت کشنده و سمی است.
• خرابی ژنراتور: اتصال نادرست یا اضافه بار مداوم می‌تواند به اجزای موتور برق آسیب جدی وارد کند و موجب خرابی آن شود.
• خرابی لوازم برقی: نوسانات شدید ولتاژ یا فرکانس موجب آسیب جدی به لوازم الکترونیکی حساس مثل تلویزیون، یخچال، کامپیوتر، UPS و… می‌شود.

ژنراتور برق چیست + معرفی و بررسی انواع ژنراتور برق

نکات مهم بعد از اتصال، تست ایمنی تا نحوه استفاده در زمان قطعی برق

پس از انتخاب روش اتصال موتور برق و انجام آن، باید به مجموعه‌ای از نکات توجه کنید. در جدول زیر، این نکات، از نصب و تست ایمنی تا نحوه استفاده در زمان قطعی برق، آورده شده‌اند:

1) نکات پس از نصب (توسط برقکار)

نکات مهم	اقدامات لازم
بررسی نهایی	برقکار باید تمام اتصالات و عملکرد سوئیچ انتقال را بررسی کند.
آموزش کار با سیستم	برقکار نحوه صحیح استفاده از سوئیچ و ژنراتور را به کاربران آموزش دهد.
برچسب‌گذاری مدارات	مدارهایی که توسط ژنراتور تغذیه می‌شوند، باید در پنل مربوطه برچسب‌گذاری شوند.
نصب آشکارساز CO	برای ایمنی بیشتر، آشکارساز مونوکسید کربن در منزل و نزدیک اتاق خواب‌ها نصب شوند.

2) تست ایمنی (دوره‌ای)

نکات مهم	اقدامات لازم
محل قرارگیری	ژنراتور را در فضای باز، خشک، با تهویه کافی و حداقل 6 متر دور از ورودی‌های ساختمان قرار دهید.
بررسی کابل‌ها	کابل اتصال ژنراتور به ساختمان باید سالم و محکم وصل شده باشد.
سوخت و روغن	از کافی‌بودن سوخت و روغن اطمینان حاصل کنید.
خاموش‌کردن مدارشکن‌ها	قبل از روشن‌کردن ژنراتور، تمام مدارشکن‌های مربوطه را در پنل سوئیچ انتقال، خاموش کنید.
جابه‌جایی سوئیچ	سوئیچ انتقال را از حالت برق شهری به ژنراتور تغییر دهید.
روشن‌کردن ژنراتور	ژنراتور را روشن کرده و صبر کنید که 2 تا 5 دقیقه گرم شود.
وصل‌کردن بارها	مدارشکن‌های اصلی و سپس مدارشکن‌های وسایل ضروری را یکی یکی و با اولویت روشن کنید.
بررسی عملکرد	از کارکرد صحیح وسایل و ژنراتور (ولتاژ، آمپر) مطمئن شوید.
خاموش‌کردن سیستم	ابتدا وسایل، سپس مدارشکن‌ها، بعد سوئیچ انتقال و در نهایت ژنراتور را خاموش کنید.
تناوب تست	این تست را ماهانه یا فصلی تکرار کنید.

3) نحوه استفاده در زمان قطعی

نکات مهم	اقدامات لازم
آماده‌سازی اولیه	ژنراتور را در محل ایمن قرار داده، سوخت/روغن را چک کنید و کابل را وصل کنید. تمام مدارشکن‌ها را خاموش نگه دارید.
جابه‌جایی سوئیچ	سوئیچ انتقال را به ژنراتور تغییر دهید.
روشن‌کردن ژنراتور	ژنراتور را روشن کرده و اجازه دهید تا چند دقیقه گرم شود.
وصل‌کردن بارها	مدارشکن اصلی ژنراتور را روشن و سپس وسایل برقی ضروری را به تدریج و با اولویت روشن کنید (مثلاً اول چراغ‌ها، بعد یخچال).
نظارت مداوم	به صدای ژنراتور و نشانگرهای آن توجه کنید و مواظب اضافه بار باشید.
قطع‌کردن پس از وصل برق شهری	ابتدا تمام وسایل، سپس مدارشکن‌ها، بعد سوئیچ انتقال را به برق شهری برگردانید و در نهایت ژنراتور را خاموش کنید. کابل را جدا کنید.

در این مقاله از مجله رونیکس درباره بهترین روش اتصال موتور برق به سیستم برق خانگی صحبت کردیم. اگر سوالی دارید، می‌توانید با ما در همین صفحه به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول

آیا می‌توان موتور برق را مستقیم به برق خانه وصل کرد؟
خیر. اتصال مستقیم ژنراتور به برق خانه بدون استفاده از کلید انتقال (Transfer Switch) خطرناک و غیر استاندارد است. این کار ممکن است باعث برگشت برق به شبکه، سوختن تجهیزات یا آتش‌سوزی شود.
چه نوع کابلی برای اتصال موتور برق به برق خانه مناسب است؟
از کابلی با سطح مقطع مناسب و دارای عایق مقاوم در برابر حرارت، رطوبت و UV استفاده کنید. همچنین، نوع کابل را باید متناسب با توان ژنراتور و طول مسیر انتخاب کنید.
آیا همه وسایل برقی را می‌توان با موتور برق روشن کرد؟
خیر. وسایل پرمصرف یا حساس مثل کولر گازی، اجاق برقی و کامپیوتر باید با احتیاط و متناسب با توان ژنراتور استفاده شوند.
آیا برق تولیدشده توسط موتور برق به دستگاه‌های حساس آسیب نمی‌زند؟
برق تولیدشده توسط برخی از ژنراتورها ممکن است نوسان داشته باشد و به دستگاه‌های حساسی مثل کامپیوتر یا تلویزیون آسیب بزند.
آیا می‌توان موتور برق را به کنتور یا جعبه فیوز خانه وصل کرد؟
فقط با استفاده از کلید انتقال (Transfer Switch) و توسط برق‌کار مجاز این کار را انجام دهید. اتصال مستقیم به کنتور یا جعبه فیوز بدون قطع برق شهری بسیار خطرناک است. این کار ممکن است باعث برق‌گرفتگی، آتش‌سوزی یا برگشت برق به شبکه شود.