نحوه بازدید و تعویض شمع خودرو

شمع ماشین

به قلم آیدین طلایی

23 مرداد 1401

خودروهایی که برای کار کردن از سوخت‌های فسیلی استفاده می‌کنند، نیازمند قطعه‌ای برای ایجاد جرقه، جهت تکمیل فرآیند احتراق داخل موتور هستند، تا با رساندن انرژی الکتریکی باتری به محفظه‌‌ی احتراق و مشتعل کردن مخلوط سوخت و گاز درون این محفظه، انرژی گرمایی مورد نیاز خودرو را تولید ‌کنند.

شمع‌‌‌ها یکی از قطعات کوچک اما بسیار حیاتی در فرآیند احتراق خودرو‌ هستند که بر روی سر سیلندر قرار می‌گیرند. شمع خودرو از اجزای مختلفی تشکیل می‌شود که با دریافت ولتاژ بالا از باتری، وظیفه‌ی جرقه‌زنی در محفظه‌ی سیلندر را برعهده دارد.

هر شمع طول عمر مشخصی دارد، اما گاهی به دلیل بالا بودن سطح رسوبات حاصل از احتراق در سر الکترودها و یا کثیف شدن‌ و از بین رفتن الکترودها که باعث جرقه‌زنی نادرست می‌شود، طول عمر این قطعه زودتر از مدت‌زمان استانداردش به پایان برسد.

گفتنی‌ست که خوب کار نکردن حتی یکی از شمع‌ها، سوختن ناقص سوخت درون سیلندر را در پی دارد که می‌تواند باعث ریپ زدن، خام‌ سوزی، بد گاز خوردن، بالا رفتن مصرف سوخت و آسیب زدن به دیگر قطعات خودرو شود.

به همین دلیل بررسی و در صورت نیاز، تعویض شمع‌ها، جهت سالم بودن عملکرد خودرو بسیار حائز اهمیت است.

در این مقاله، قصد داریم تا با بیانی ساده، فرآیند تعویض و اموزش تعویض شمع خودرو را به شما اطلاع دهیم. با ما در مجله رونیکس همراه باشید.

ابزار مورد نیاز جهت تعویض شمع و وایر خودرو

  • پیچ گوشتی
  • آچار ستاره ای
  • آچار بکس شماره 16
  • فرچه سیمی(ترجیحا به‌کمک دریل شارژی)

بیشتر بخوانید: راهنمای صفر تا صد خرید بهترین مینی فرز: بررسی مینی فرزهای رونیکس

جدا کردن قاب در سوپاپ

برای تعویض شمع ماشین، بعد از کشیدن دستگیره‌ی کاپوت، آن را باز کرده و پس از آن، به‌کمک یک آچار ستاره‌ای، قاب در سوپاپ را جدا می‌کنیم.

جدا کردن قاب در سوپاپ
جدا کردن قاب در سوپاپ

جدا کردن شلنگ بخار

پس از باز شدن قاب در سوپاپ، شلنگ بخار روغن را از محل قرارگیری خود جدا کرده تا بتوان راحت‌تر به کوئل‌ها دسترسی پیدا کرد.

بیشتر بخوانید:از سوئد تا فرانسه؛ معرفی انواع ابزار لوله کشی!

جدا کردن شلنگ بخار
جدا کردن شلنگ بخار

باز کردن کوئل

در این مرحله از باز کردن شمع ماشین ،با داشتن یک آچار ستاره‌ای، پیچ‌های کوئل را باز می‌کنیم.

بیشتر بخوانید: منگنه کوب بادیRH-8016 رونیکس، نهایت کیفیت در اتصال

باز کردن پیچ‌های کوئل
باز کردن پیچ‌های کوئل

سپس قاب آن را از جای خود بیرون می‌کشیم تا بتوانیم به شمع‌ها و وایرها دسترسی پیدا کنیم.

جدا کردن کوئل
جدا کردن کوئل

چک کردن وایر شمع ها

پیش از ادامه‌ دادن توضیحات، ابتدا به‌صورت کوتاه درخصوص وایرها و نقش مهم آن‌ها در فرآیند احتراق توضیح می‌دهیم.

وظیفه‌ی انتقال برق خروجی از سیستم جرقه‌زنی(کوئل) به شمع‌های موتور، با وایرِ شمع است. درحقیقت، فرآیند برق‌رسانی از کوئل به شمع‌ها، توسط وایر صورت می‌گیرد.

در صورت عدم چک کردن صحیح وایرها،  ممکن است شاهد ذوب شدن سر شمع و الکترود، کاسته شدن قدرت موتور، بالارفتن دمای موتور و افزایش مصرف سوخت و… باشیم. درنتیجه، بررسی سالم بودن وایرها بسیار حائز اهمیت است.

حال فرآیند بررسی را ادامه می‌دهیم.

بیشتر بخوانید:نکات دریل کاری فلزات

باید وایرها چک شوند. از نشانه‌های سالم نبودن و خراب شدن وایرها، وجود ترک‌های ریز در دهانه‌ی آن‌هاست. در صورت سالم نبودن وایرها، آن‌ها را با وایرهای سالم جایگزین می‌کنیم.همچنین به نقل از سایت کینگ وایر:

“با اهم متر می توان هم مقاومت وایر شمع و هم قطع شدن و پارگی وایر را بررسی کرد. پس از روشن کردن مولتی متر کلید را روی عدد 20 کیلو در قسمت اهم متر قرار می دهیم و دو سر پراب ها را در دو طرف وایر و روی سوکت ها قرار می دهیم. اگر عدد تغیر کرد نشان دهنده سالم بودن و عدم پارگی کابل هست. اگر مقاومت کابل بیشتر از 4500 اهم در یک متر بود کابل باید تعویض شود و دیگر کارایی لازم را ندارد.

در وایر های کوچک مقاومت باید کمتر باشد.

روش محاسبه هم از طریق فرمول زیر است:

R=(L*R)/100

L = طول وایر شمع به سانتی متر

R = 5/4 کیلواهم، مقاومت استاندارد خودرو ساز

R  = مقاومت الکتریکی وایر در واحد اهم

با این فرمول به راحتی میتوان بر اساس طول وایر، مقاومتش رو محاسبه زد. وایر 30 سانتی باید مقاومتی در حدود 35/1 کیلو اهم داشته باشه. وایر 50 سانتی باید مقاومتی در حدود 25/2 کیلو اهم داشته باشه.

R=(30*4.5)/100=1/35

R=(50*4.5)/100=2/25

بررسی برق دزدی وایر شمع و تست وایر شمع در تاریکی

برای بررسی برق دزدی وایر شمع باید در هنگام شب و در تاریکی موتور خودرو را چک کنیم. برق دزدی به صورت جرقه های کوچک همراه با صدا می باشد که در شب به خوبی مشخص است.

برای بررسی برق دزدی ابزار های مخصوص این کار هم وجود دارد که با حرکت ابزار بر روی کابل مکان دقیق و مقدار برق دزدی مشخص می شود.

با اسپری آب بر روی کابل هم می توان به محل برق دزدی پی برد.

نکته: اگر برق دزدی  همراه نشتی بنزین در موتور باشد بسیار خطرناک است.

تست وایر شمع با اسپری آب

ماشین را روشن نموده و با استفاده از اسپری آب به اطراف وایر آب بپاشید. یک سیم روکش دار به بدنه وصل و به پیچ گوشتی وصل کنید و پیچ گوشتی را در طول اطراف و وایر بکشید نباید قوس یا جرقه از وایر به پیچ گوشتی مشاهده شود.”

چک کردن وایرها
چک کردن وایرها

باز کردن شمع ها

پس از چک کردن وایرها، نوبت به بررسی شمع‌ها می‌رسد. همانطور که در ابتدای مقاله گفته شد، شمع‌ها برای ایجاد جرقه، جهت تکمیل فرآیند احتراق داخل موتور، با رساندن انرژی الکتریکی باتری به محفظه‌‌ی احتراق و مشتعل کردن مخلوط سوخت و گاز درون این محفظه، وظیفه‌ی جرقه‌زنی در محفظه‌ی سیلندر را برعهده دارد.

برای باز کردن شمع‌های خودرو، به‌کمک یک آچار بکس شماره‌ی 16، آن‌ها را باز می‌کنیم.

باز کردن شمع ها
باز کردن شمع ها

ذکر این نکته حائز اهمیت است که در صورت خراب بودن یکی از شمع‌ها، باید تمامی شمع‌ها تعویض شوند، زیرا عملکرد ضعیف حتی یکی از شمع‌ها منجر به ناقص سوختن سوخت درون سیلندر مربوط به آن می‌شود و در نتیجه، سطح آلایندگی افزوده شده و قطعات موتور صدماتی جدی خواهند دید.

نکته‌ی دیگر اینکه، در صورت تعویض شدن شمع‌ها، وایرها نیز حتما باید عوض شوند.

در صورت چک کردن شمع‌ها و سالم بودن آن‌ها، پیش از قرار دادن‌شان در جای خود، باید از یک فرچه‌ی سیمی(ترجیحا به‌کمک دریل شارژی) استفاده کنیم تا نقاط کثیف آن‌ها کاملا تمیز شود.

تمیز کردن شمع‌ها با فرچه‌ سیمی
تمیز کردن شمع‌ها با فرچه‌ سیمی

بعد از اطمینان از تمیز بودن شمع‌ها، آن‌ها را جای خود قرار می‌دهیم.

قرار دادن شمع‌ها در جایگاهشان
قرار دادن شمع‌ها در جایگاهشان

بستن شمع‌ها

به‌کمک آچار بکس شماره‌ی 16، شمع‌ها را محکم می‌کنیم، البته نه خیلی محکم، بلکه تا حدی که از سفت شدن‌ آن‌ها در جای خود مطمئن شویم.

محکم کردن شمع‌ها
محکم کردن شمع‌ها

بستن کوئل

اکنون کوئل را در جای خود قرار داده و پیچ‌های آن را می‌بندیم.

بستن  پیچ‌های کوئل
بستن پیچ‌های کوئل

بستن شلنگ بخار

حال نوبت به قرار دادن شلنگ بخار در جای خود است.

بستن شلنگ بخار
بستن شلنگ بخار

بستن قاب در سوپاپ

پس از بستن شلنگ بخار، قاب در سوپاپ را بسته تا فرآیند تعویض و چک کردن شمع‌ها کامل شود.

بستن قاب در سوپاپ
بستن قاب در سوپاپ

بیشتر بخوانید:
«دودی کردن شیشه خودرو با سشوار صنعتی»
«آموزش قدم به قدم پنچرگیری خودرو با ابزارآلات مکانیکی رونیکس»

در ویدئوی زیر می‌توانید مراحل بررسی و تعویض شمع‌های خودرو را به‌صورت کامل تماشا کنید.

 

کلام آخر

در این مقاله سعی کردیم، نحوه‌ی بازدید و تعویض شمع‌ خودرو را آموزش دهیم. قطعه‌ای بسیار کوچک اما حیاتی که در صورت صحیح کار نکردن، سوختن ناقص، ریپ زدن، خام‌ سوزی، بد گاز خوردن، بالا رفتن مصرف سوخت و آسیب زدن به دیگر قطعات خودرو را در پی خواهد داشت. اما می‌توان با بازدید و بررسی‌های منظم و بسیار ساده و در صورت نیاز تعویض این قطعه، از وقوع چنین اتفاقاتی جلوگیری کرد تا خودرو در سلامت کامل بماند. با ما در مجله‌ی رونیکس همراه باشید.

سوالات متداول
1- کوئل چیست و چه کاربردی دارد؟
کوئل وظیفه‌ی افزایش ولتاژ باتری را با هدف جرقه زدن شمع موتور برعهده دارد، تا باعث روشن شدن موتور خودرو ‌شود.
2- شمع‌های خودرو را باید هر چند کیلومتر یکبار چک کرد؟
حتما هر 10 هزار کیلومتر، شمع‌ها را چک کنید تا از سالم بودن آن‌ها اطمینان حاصل کنید.

8 پاسخ به “نحوه بازدید و تعویض شمع خودرو”

  1. […] بخوانید:«نحوه بازدید و تعویض شمع خودرو»«نحوه تعویض واشر در سوپاپ […]

  2. […] بیشتر بخوانید: نحوه بازدید و تعویض شمع خودرو […]

  3. محسن گفت:

    یادگیری و بلدبودن تعویض شمع خودرو خیلی مهمه بنظرم

  4. مهتاب معمارپور گفت:

    ماشین من هیونداست هرچند وقت یکبار باید شمع ماشینو ببریم تعویض؟

    • رونیکس گفت:

      همراه گرامی، حتما در این مورد از یک مکانیکی معتبر راهنمایی بخواهید. به طور کلی، شمع مسی 30 کیلومتر پلاتینی 100 کیلومتر و سایر انواع شمع 150 هزار کیلومتر یک‌بار نیاز به تعویض دارند.

  5. […] بخوانید:«صفر تا صد تعویض لنت ترمز خودرو»«نحوه بازدید و تعویض شمع خودرو»«نحوه تعویض واشر در سوپاپ […]

  6. جابر انصاری گفت:

    باسلام

    تنظیم نبودن شکاف بین شمع والکترود باعث خرابی شمع خودرو میشود؟

    • رونیکس گفت:

      همراه گرامی سلام. شکاف بین الکترود مرکزی و جانبی باید تنظیم شود تا شمع‌ها خوب کار کنند. اگر فاصله‌ بین این دو خیلی کم باشد، جرقه‌ ضعیفی ایجاد می‌شود و موتور ضعیف کار می‌کند. اگر شکاف بیش از حد بزرگ باشد هم جرقه‌ الکتریکی اصلاً ایجاد نمی‌شود.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مقالات مرتبط

عضویت در خبرنامه :

برای عضویت در خبرنامه و اطلاع از جدیدترین مقالات مجله رونیکس ایمیل خود را وارد کنید.