خطاهای رایج جوشکاری و راه‌ حل رفع آن‌ها

جوشکاری یکی از فرآیندهای مهم در صنعت است که برای اتصال قطعات فلزی به یکدیگر استفاده می‌شود؛ اما مانند هر فرآیند دیگری، جوشکاری نیز می‌تواند با خطاهایی همراه باشد. این خطاها می‌توانند استحکام و کیفیت جوش را به خطر بیندازند و حتی منجر به شکست سازه شوند.

در این مقاله، به 8 خطای رایج جوشکاری و راه حل‌های آن‌ها می‌پردازیم. با آشنایی با این خطاها و راه حل‌های آن‌ها، می‌توانید از بروز آن‌ها در جوشکاری‌های خود جلوگیری کنید و جوش‌هایی با کیفیت بالا و استحکام بالا ایجاد کنید.

رونیکس را بخوانید.

اشتباهات رایج در جوشکاری

جوشکاری یک مهارت تخصصی است که نیاز به دقت و تمرکز بالا دارد. حتی جوشکاران با تجربه نیز ممکن است گاهی دچار اشتباهاتی شوند که می‌تواند بر کیفیت و استحکام جوش تأثیر منفی بگذارد. در این مقاله، به بررسی 8 اشتباه رایج جوشکاری می‌پردازیم و راه‌حل‌های جلوگیری از آنها را مطرح می‌کنیم.

1.استفاده از مواد نامناسب

انتخاب نادرست فلز پایه یا الکترود می‌تواند منجر به جوش‌های ضعیف و غیرقابل اعتماد شود. استفاده از مواد نامناسب می‌تواند باعث بروز ترک‌ها و شکاف‌ها در جوش شود. برای جلوگیری از این اتفاق، باید:

• قبل از جوشکاری، سطوح را با برس سیمی یا پارچه تمیز کنید.
• از حلال مناسب برای از بین بردن چربی یا روغن استفاده کنید.
• از سنباده یا فرز برای از بین بردن زنگ‌زدگی استفاده کنید.
• قبل از جوشکاری، از صاف و هم تراز بودن سطوح اطمینان حاصل کنید.

بیشتر بخوانید: جوشکاری لیزری چیست؟ | معرفی ۰ تا ۱۰۰ جوشکاری لیزری + انواع

2.تنظیمات نادرست دستگاه جوشکاری

تنظیمات نادرست دستگاه، مانند ولتاژ و جریان نامناسب، می‌تواند منجر به ایجاد نقص در جوش شود. این مشکل می‌تواند به جوش‌های ناقص یا ذوب‌شدگی بیش از حد در محل جوش منجر شود. اگر می‌خواهید دچار این مشکل نشوید:

• از دستورالعمل‌های جوشکاری ارائه شده توسط سازنده الکترود یا سیم جوش استفاده کنید.
• از دستگاه جوشکاری با تنظیمات قابل تنظیم استفاده کنید.
• قبل از شروع جوشکاری، تنظیمات جریان و ولتاژ را آزمایش کنید.

3.عدم تمیزکاری صحیح سطوح

وجود آلودگی، زنگ‌زدگی و روغن روی سطوح فلزی می‌تواند به ایجاد ناپیوستگی و نقص در جوش منجر شود. این آلودگی‌ها مانع از پیوند صحیح فلزات می‌شوند. برای پیشگیری از این مشکل باید:

• بعد از سرد‌شدن جوش، از چکش جوشکاری یا برس سیمی برای پاک کردن سرباره استفاده کنید.
• از برس برای تمیزکردن زنگ‌زدگی و از پارچه برای تمیز کردن چربی و روغن قطعه‌کار یا محل جوش استفاده کنید.

4.تکنیک نادرست جوشکاری

زاویه نامناسب الکترود، سرعت حرکت نادرست و تکنیک‌های نامناسب جوشکاری می‌تواند منجر به ایجاد نقص‌های مختلفی مانند تخلخل و ترک‌ها شود. حتما مطمئن شوید آموزش‌های لازم را دریافت کنید و تکنیک‌های صحیح جوشکاری را تمرین کنید تا مهارت خود را بهبود بخشید. به شما پیشنهاد می‌کنیم مقاله ” روش های مختلف جوشکاری | هر روش چه زمانی کاربرد دارد؟ ” را مطالعه کنید.

5.عدم رعایت پیش‌گرمایش و پس‌گرمایش

برای برخی از فلزات، عدم رعایت پیش‌گرمایش و پس‌گرمایش مناسب می‌تواند باعث ایجاد ترک و کاهش استحکام جوش شود. بهتر است مراحل پیش‌گرمایش و پس‌گرمایش را مطابق با نیازهای فلز مورد نظر انجام دهید، تا دچار این مشکل نشوید.

6.سرعت نادرست جوشکاری

جوشکاری با سرعت بیش از حد بالا یا پایین می‌تواند به جوش‌های ناقص و ناپایدار منجر شود. سرعت نامناسب باعث عدم ذوب کامل فلز و ایجاد ناپیوستگی می‌شود. برای جلوگیری از این اشتباه:

• سرعت جوشکاری را با توجه به نوع جوش، ضخامت فلز و نوع الکترود یا سیم جوش تنظیم کنید.
• از حرکات یکنواخت و پیوسته در حین جوشکاری استفاده کنید.
• قبل از شروع جوشکاری، سرعت جوشکاری را تمرین کنید.

7.استفاده ناکافی از تجهیزات ایمنی

عدم استفاده از تجهیزات ایمنی مانند ماسک، دستکش و لباس محافظ می‌تواند جوشکار را در معرض خطرات جدی قرار دهد. این امر می‌تواند منجر به سوختگی‌ها و آسیب‌های دیگر شود. فراموش نکنید که حتما نکات زیر را رعایت کنید تا دچار آسیب نشوید:

• از عینک ایمنی مخصوص جوشکاری و ماسک جوشکاری مناسب استفاده کنید.
• از دستکش‌های چرمی یا نسوز استفاده کنید.
• از لباس‌های محافظ مانند ژاکت و شلوار جوشکاری استفاده کنید.

8.عدم بازرسی و آزمون جوش

عدم بازرسی و آزمون کافی پس از جوشکاری می‌تواند باعث عدم تشخیص نقص‌های موجود در جوش شود. این امر می‌تواند منجر به خرابی‌های غیرمنتظره و هزینه‌های اضافی شود.

با آگاهی از این اشتباهات رایج و پیروی از راه‌حل‌های پیشنهادی، می‌توانید کیفیت جوش‌های خود را بهبود بخشید و از بروز مشکلات جلوگیری کنید. به شما پیشنهاد می‌کنیم از مقاله ” اینورتر جوشکاری چیست؟ ” نیز غافل نشوید.

انواع عیوب جوش

جوشکاری یک فرآیند پیچیده و تخصصی است که در صورت عدم رعایت نکات فنی و اصولی، می‌تواند منجر به بروز خطاهای مختلفی شود. این خطاها نه تنها می‌توانند کیفیت و استحکام جوش را تحت تأثیر قرار دهند، بلکه ممکن است به بروز مشکلات ایمنی و هزینه‌های اضافی نیز منجر شوند. در این مقاله، به بررسی خطاهای رایج جوشکاری و راه‌های جلوگیری از آنها می‌پردازیم.

1.تخلخل  (Porosity)

تخلخل به وجود حباب‌های هوا یا گاز در داخل جوش گفته می‌شود. این مشکل می‌تواند استحکام جوش را به شدت کاهش دهد و باعث شکست‌های ناگهانی شود.

2.ترک‌های جوش  (Cracks)

ترک‌های جوش یکی از خطرناک‌ترین خطاهای جوشکاری هستند که می‌توانند به دلایل مختلفی مانند تنش‌های حرارتی، خنک شدن سریع یا استفاده از مواد نامناسب ایجاد شوند.

نفوذ ناکافی به معنای عدم اتصال کامل بین فلز پایه و فلز جوش است. این مشکل می‌تواند باعث کاهش استحکام جوش و افزایش خطر شکست شود.

3.آخال  (Inclusions)

آخال‌ها به مواد غیر فلزی مانند سرباره یا اکسیدها گفته می‌شود که در داخل جوش باقی می‌مانند. این مواد می‌توانند باعث کاهش کیفیت و استحکام جوش شوند.

4.جوش زیر آبی  (Undercut)

جوش زیر آبی به شیار یا فرورفتگی گفته می‌شود که در لبه‌های جوش ایجاد می‌شود. این مشکل می‌تواند باعث کاهش سطح مقطع جوش و کاهش استحکام آن شود.

5.انحراف جوش (Misalignment)

انحراف جوش به معنای قرار نگرفتن صحیح قطعات فلزی نسبت به یکدیگر است. این مشکل می‌تواند باعث ایجاد تنش‌های اضافی و کاهش استحکام جوش شود.

6.جوش ناقص  (Incomplete Penetration)

جوش ناقص به معنای عدم نفوذ کامل جوش به عمق فلز پایه است. این مشکل می‌تواند باعث کاهش استحکام و قابلیت اطمینان جوش شود.

7.سوختگی  (Burn-through)

سوختگی به معنای ذوب شدن بیش از حد فلز پایه است که می‌تواند باعث ایجاد سوراخ یا کاهش استحکام جوش شود.

با شناخت و بررسی این خطاهای رایج جوشکاری، می‌توانید کیفیت و استحکام جوش‌های خود را بهبود بخشید و از بروز مشکلات جلوگیری کنید.

بیشتر بخوانید: اصلی ترین تفاوت جوشکاری TIG و MMA در چیست؟ | کاربرد هر روش در کجاست؟

ارائه راه‌ حل‌های عملی برای جلوگیری از این خطاها

جوشکاری یک فرآیند حساس و دقیق است که برای دستیابی به جوش‌های با کیفیت و پایدار، باید از خطاهای رایج آن جلوگیری کرد. در ادامه، راه‌ حل‌های عملی و مؤثری برای جلوگیری از هر یک از خطاهای جوشکاری مورد بررسی قرار می‌گیرد.

راه‌ حل تخلخل (Porosity)

• تمیزکاری سطوح: قبل از شروع جوشکاری، سطوح فلزی را به دقت از هر گونه آلودگی، روغن و زنگ‌زدگی پاک کنید.
• کنترل رطوبت: اطمینان حاصل کنید که فلزات و الکترودها خشک هستند. از جوشکاری در محیط‌های مرطوب یا بارانی خودداری کنید.
• تنظیم گاز محافظ: در فرآیندهای جوشکاری با گاز محافظ، از جریان کافی و صحیح گاز استفاده کنید تا از ورود هوا به منطقه جوش جلوگیری شود.

راه‌ حل‌ ترک‌های جوش  (Cracks)

• پیش‌گرمایش و پس‌گرمایش: برای فلزات حساس به ترک، از پیش‌گرمایش و پس‌گرمایش مناسب استفاده کنید تا تنش‌های حرارتی کاهش یابد.
• استفاده از مواد مناسب: از الکترودها و فیلرهای با کیفیت و سازگار با فلز پایه استفاده کنید.
• کنترل سرد شدن: اجازه ندهید جوش به سرعت سرد شود. از خنک‌کننده‌های مناسب برای کنترل نرخ سرد شدن استفاده کنید.

راه‌ حل‌ نفوذ ناکافی  (Lack of Fusion)

• تنظیم حرارت: اطمینان حاصل کنید که دستگاه جوشکاری به درستی تنظیم شده و حرارت کافی برای ذوب کامل فلزات وجود دارد.
• حرکت صحیح الکترود: الکترود را با زاویه و سرعت مناسب حرکت دهید تا اتصال کامل بین فلزات ایجاد شود.
• بررسی ضخامت فلز: ضخامت فلز پایه و مواد مصرفی را بررسی کنید و اطمینان حاصل کنید که تنظیمات دستگاه متناسب با آنها است.

راه‌ حل آخال  (Inclusions)

• تمیزکاری مواد: قبل از جوشکاری، الکترودها و سطوح فلزی را به دقت تمیز کنید تا از ورود مواد غیر فلزی جلوگیری شود.
• کنترل سرباره: در جوشکاری با الکترودهای پوششی، سرباره را به دقت از روی جوش بردارید و از ورود آن به جوش جلوگیری کنید.

راه‌ حل‌ جوش زیر آبی  (Undercut)

• تنظیم ولتاژ و جریان: دستگاه جوشکاری را به درستی تنظیم کنید تا ولتاژ و جریان مناسب برای جلوگیری از جوش زیر آبی فراهم شود.
• تکنیک صحیح جوشکاری: الکترود را با زاویه و سرعت مناسب حرکت دهید تا از ایجاد شیار در لبه‌های جوش جلوگیری شود.

راه‌ حل‌ انحراف جوش  (Misalignment)

• تراز کردن قطعات: قبل از شروع جوشکاری، قطعات فلزی را به دقت تراز کنید و از ابزارهای نگهدارنده برای ثابت نگه داشتن آنها استفاده کنید.
• بررسی پیش از جوشکاری: قبل از جوشکاری نهایی، قطعات را به صورت خشک (بدون جوش) مونتاژ کنید تا از صحیح بودن تراز آنها اطمینان حاصل کنید.

راه‌ حل‌ جوش ناقص  (Incomplete Penetration)

• تنظیمات مناسب: دستگاه جوشکاری را به درستی تنظیم کنید و از حرارت کافی برای نفوذ کامل جوش استفاده کنید.
• کنترل سرعت جوشکاری: سرعت جوشکاری را به گونه‌ای تنظیم کنید که جوش به عمق فلز پایه نفوذ کند.

راه حل‌ سوختگی  (Burn-through)

• کنترل حرارت: تنظیمات حرارت دستگاه را به دقت بررسی کنید و از حرارت بیش از حد جلوگیری کنید.
• استفاده از تکنیک‌های مناسب: الکترود را به آرامی حرکت دهید و از تمرکز بیش از حد حرارت در یک نقطه خودداری کنید.

سخن آخر

با پیروی از این راه‌حل‌های عملی، می‌توانید از بروز خطاهای رایج جوشکاری جلوگیری کنید و کیفیت و استحکام جوش‌های خود را بهبود بخشید. این اقدامات نه تنها به بهبود عملکرد جوش‌ها کمک می‌کنند، بلکه ایمنی و کارایی فرآیند جوشکاری را نیز افزایش می‌دهند.

سوالات متداول

چرا ترک‌های جوشکاری ایجاد می‌شوند و چگونه می‌توان از آنها جلوگیری کرد؟
ترک‌های جوشکاری به دلیل تنش‌های حرارتی و استفاده از مواد نامناسب ایجاد می‌شوند؛ با پیش‌گرمایش و پس‌گرمایش مناسب و استفاده از مواد باکیفیت می‌توان از آنها جلوگیری کرد.
چگونه می‌توان از تخلخل در جوش جلوگیری کرد؟
با تمیز کردن دقیق سطوح فلزی، خشک نگه داشتن مواد و استفاده از تنظیمات صحیح دستگاه جوشکاری می‌توان از تخلخل جلوگیری کرد.
چه اقداماتی برای جلوگیری از نفوذ ناکافی در جوشکاری باید انجام داد؟
تنظیمات مناسب حرارت دستگاه جوشکاری، استفاده از تکنیک‌های صحیح و حرکت درست الکترود به جلوگیری از نفوذ ناکافی کمک می‌کند.