
- دقیقه 7
- 900
- 0

به قلم منا رستمیان
8 شهریور 1404
دیسک کلاچ در موتور سیکلت نیروی موتور را به جعبه دنده منتقل کرده و باعث حرکت در موتور سیکلت و شتابگرفتن آن حین حرکت میشود. بهطور کلی شتاب موتور در گروی عملکرد مناسب دیسک کلاچ است و خرابی دیسک کلاچ موتور سیکلت شما را با مشکلات زیادی مواجه خواهد کرد.
خرابی این قطعه مصرفی به مرور زمان و با کارکرد ۴۰ هزار کیلومتر و بیشتر یا بهدلیل نگهداری نامناسب زودتر از این زمان اتفاق میافتد و نهتنها از شتاب موتور شما خواهد کاست، بلکه مصرف سوخت را نیز افزایش خواهد داد.
در این مقاله از مجله رونیکس بعد از آشنایی با قطعات مختلف دیسک کلاچ موتور سیکلت، با نشانههای خرابی دیسک کلاچ موتور سیکلت آشنا شده و اقداماتی برای نگهداری مناسب از آن میآموزید.
رونیکس را بخوانید.
مکانیزم دیسک کلاچ موتور سیکلت
دیسک کلاچ موتور سیکلت از اجزای گیربکس است که خود از اجزایی تشکیل شده که در نتیجه حرکت آنها نیروی موتور به گیربکس منتقل میشود. تعویض دنده در موتور سیکلت با فشردن کلاچ باعث افزایش شتاب و سرعت موتور میشود. به همین دلیل است که خرابی دیسک کلاچ موتور سیکلت میتواند بهطور مستقیم روی ایمنی و کارایی موتور شما اثر بگذارد.
اجزای دیسک کلاچ موتور سیکلت
هر کدام از اجزای اصلی دیسک کلاچ وظیفهای در راستای انتقال نیرو بر عهده دارد و اختلال در عملکرد هر یک از این اجزا باعث اختلال در کل دیسک کلاچ خواهد شد. اجزای دیسک کلاچ عبارتند از:
- دیسکهای اصطکاکی
- دیسکهای استیل
- محفظه بیرونی
- صفحه فشار
- توپی کلاچ
- اهرم کلاچ
- فنر کلاچ
اطلاعات کامل در مورد آببندی موتور را در مقاله روش صحیح آببندی موتورسیکلت بخوانید.

حرکت هماهنگ دیسکهای اصطکاکی و استیل در تعامل با توپی کلاچ و فنر که باعث فشار بیشتر روی دیسکها میشود، نیروی موتور را به گیربکس منتقل میکند.
انواع دیسک کلاچ موتور سیکلت
در مدلهای مختلف موتور سیکلت انواع متنوعی از دیسک کلاچ وجود دارد که تفاوت میان انواع مدلهای موتور سیکلت را رقم میزنند. برخی از انواع دیسک کلاچ رایجتر از باقی انواع بوده و عملکرد بهتری نسبت به سایر انواع از خود نشان میدهند. علت خرابی دیسک کلاچ موتور سیکلت در انواع مختلف کلاچ متفاوت خواهد بود.
کلاچ تر
کلاچ تر که رایجترین کلاچ در انواع موتورسیکلتها به شمار میرود، در روغن موتور غوطهور شده تا با کاهش اصطکاک میان صفحات کارکردی روان برای موتور سیکلت به همراه داشته باشد. استفاده از دنده در این نوع روانتر بوده و بهدلیل ساییدگی کمتر، دوام بالاتری نیز دارند. مهمترین مسأله در مورد کلاچ تر نگهداری مناسب و بازدید منظم از آن است.
کلاچ خشک
در انواع کلاچ خشک که در موتور سیکلتهای با کارایی بالا و مسابقهای به کار میروند، روغن موتور استفاده نشده و سایش صفحات صدایی بلند ایجاد میکند. این کلاچها توانایی مدیریت نیروی موتور را دارند، اما برای سالم ماندن به تعمیرات و نگهداری منظم نیاز دارند.
علائم خرابی شمع موتور سیکلت و سیاه شدن + راهکار و پیشگیری
وظایف دیسک کلاچ در موتور سیکلت
اصلیترین وظیفه دیسک کلاچ که در بین میللنگ و گیربکس واقع شده است، انتقال نیروی میللنگ موتور به دندههای گیربکس است و باعث میشود که نیروی موتور را به طور تدریجی وارد گیربکس می کند که ورود ناگهانی نیرو به آن آسیب نرساند.
بهطور کلی وظایف دیسک کلاچ در موتور سیکلت عبارتند از:
- انتقال نیروی موتور به جعبه دنده
- قطع و وصل کردن نیروی موتور برای تعویض دنده
- آسان کردن تعویض دنده
- کنترل سرعت و شتاب موتور سیکلت
- محافظت از موتور
- جلوگیری از لغزش موتور
علت خرابی دیسک کلاچ موتور سیکلت
دیسک کلاچ موتور سیکلت در بیشتر مواقع به مرور زمان و با استفاده مداوم خراب شده و نیاز به تعمیر یا تعویض پیدا میکند. اما بروز علتهای دیگری هم میتواند سرعت فرسایش این قطعه را افزایش دهند.
سایر علتهای خرابی دیسک عبارتند از:
- تنظیم نادرست کلاچ
- کار کردن موتور در دمای بالای محیط
- رانندگی نامناسب
- اختلال در قطعات مرتبط با کلاچ
- آلودگی و گردوغبار زیاد

نشانه های خرابی دیسک موتور سیکلت
آسیبدیدگی و خرابی دیسک کلاچ، عملکرد کلی موتور سیکلت شما را با اختلال مواجه خواهد کرد. با توجه به اهمیت این قطعه در موتور سیکلت، آسیب آن ایمنی وسیله نقلیه را نیز کاهش خواهد داد. با مشاهده هر کدام از نشانههای خرابی دیسک کلاچ موتور سیکلت که در ادامه میآيد، هرچه سریعتر آن را به تعمیرکار مورد اعتماد خود بسپارید.
بوی سوختگی
یکی از اصلیترین نشانههای خرابی دیسک موتور سیکلت بویی است که از آن به مشام میرسد. هرچند که بوی سوختگی در موتور سیکلت میتواند دلایل زیادی داشته باشد، اما بوی سوختگی که پس از پیمودن مسافتی طولانی یا بعد از برداشتن درپوش کلاچ شدت یابد، بهطور مشخص ناشی از خرابی دیسک خواهد بود.
بالا نرفتن سرعت موتور سیکلت
وقتی کلاچ موتور سیکلت شما دچار مشکل باشد، لغزش کلاچ یکی از عوارضی است که موتور شما با آن مواجه میشود. در این حالت با دندهدادن سرعت موتور افزایش نیافته و نیروی موتور به جای آنکه به چرخها منتقل شود، هدر میرود. شتاب و سرعت کمتر موتور باعث طیکردن مسافت کمتر در مدتزمان بیشتر میشود که از نشانههای خرابی کلاچ است.
مشکلات تعویض دنده
برای تعمیر موتور سیکلت از میان آچارهای رونیکس مناسبترین آچار را انتخاب کنید.

از آنجا که اصلیترین عضو درگیر با کلاچ دندههای موتور سیکلت هستند، با اختلال در کلاچ عملکرد آنها بهطور کامل مختل خواهد شد. در این حالت دنده بهراحتی جا نمیرود و تعویض دنده با مشکل مواجه میشود. اگر متوجه شدید که با جارفتن دنده، شتاب افزایش نیافته، باید بدانید که این مشکل را حالت کاذب جارفتن دنده مینامند و این مشکل نیز از علائم خرابی دیسک کلاچ موتور سیکلت است.
صدای غیر معمول
برای کسانیکه روی کارکرد مناسب وسیله نقلیه خود حساس هستند، شنیدن صدای نامتعارف شبیه به جیرجیر زنگ خطر مهمی است. در خرابی کلاچ موتور نیز این صدای جیرجیر یکی از علائم اولیه است که با شدتگرفتن خرابی افزایش مییابد. افزایش اصطکاک میان صفحات باعث ساییدهشدن آنها روی هم و بلندشدن صدای سایش در کلاچ خراب میشود.
چسبندگی یا گیرکردن کلاچ
گیر کردن کلاچ موتور سیکلت میتواند عواقب خطرناکی برای شما به همراه داشته باشد. در شدیدترین موارد خرابی کلاچ، در زمان رانندگی کلاچ گیر کرده و کار نمیکند. سر خوردن کلاچ که در اثر اصطکاک کم میان صفحات کلاچ رخ میدهد نیز از دیگر مواردی است که در کلاچ خراب با آن مواجه خواهید بود.
دلایل گاز نخوردن ماشین چیست؟ | معرفی راه حل و پیشگیری
لرزش موتور
اگر در مواقع گرفتن کلاچ متوجه تکانهای غیرعادی در موتور سیکلت خود شدید، باید بدانید که این لرزش نیز از نشانههای خرابی دیسک کلاچ است. این لرزشهای غیرعادی میتوانند در سایر مواقع نیز رخ داده و امنیت سواری شما را با مشکل مواجه کنند.
افزایش مصرف سوخت
خرابی کلاچ باعث میشود عملکرد موتور مختل شده و نیرو بهصورت بهینه در اجزای موتور تقسیم نشود. توان بیشتری که از موتور مصرف میشود و بالا رفتن نیروی مصرفی موتور، مصرف سوخت را نیز افزایش خواهد داد. اگر از طریق سایر نشانههای بالا متوجه خرابی دیسک کلاچ موتور سیکلت خود نشدهاید، مصرف سوخت زیاد شما را متوجه این مشکل خواهد کرد.

روشهای پیشگیری از خرابی دیسک کلاچ موتور سیکلت
بهدلیل نقش مهم دیسک کلاچ در عملکرد کلی موتور سیکلت و با توجه به هزینههایی که خرابی این قطعه برای موتور شما به دنبال دارد، مراقبت مناسب از آن برای پیشگیری از خرابی و کاهش سرعت فرسایش، از اهمیتی ویژه برخودار است. با انجام اقداماتی میتوانید به بهترین نحو از کلاچ موتور خود در برابر خرابی زودهنگام محافظت کنید.
- با رانندگی مناسب و نگهداشتن کلاچ موتور بهطور کامل در هنگام تعویض دنده، از فشار به کلاچ کم کنید.
- سیستم کلاچ، کابل و اهرم کلاچ را بهطور منظم بازرسی کنید تا از سلامت آنها مطمئن شوید.
- برای کاهش اصطکاک دیسک از روغن مناسب استفاده کرده و آن را بهموقع تعویض کنید.
- از ورود گردوغبار و آلودگی به کلاچ جلوگیری کرده و در صورت نیاز آن را تمیز کنید.
- از حمل بار سنگین با موتور سیکلت خودداری کنید.
برای آشنایی با بهترین روش مراقبت از موتور سیکلت مقاله ۰ تا ۱۰۰ راهنمای نگهداری از موتورسیکلت را بخوانید.

سخن آخر
حال که با اجزا، انواع و کارکردهای کلاچ موتور سیکلت آشنا شدهاید، نشانههای خرابی دیسک کلاچ موتور سیکلت را میدانید و راههایی برای نگهداری از دیسک کلاچ نیز آموختهاید، میتوانید با افزایش کارکرد و ایمنی وسیله نقلیه خود، از هزینهها و مشکلات ناشی از خرابی در امان باشید. همچنین پیشنهاد میکنیم مقاله «زمان مناسب تعویض صفحه کلاچ» را مطالعه کنید.
در کامنتها برای ما بنویسید چه نشانههای دیگری از خرابی دیسک کلاچ تجربه کردهاید؟
سؤالات متداول
انواع دیسک کلاچ موتور سیکلت کدامند؟
دیسک کلاچ تر و دیسک کلاچ خشک از اصلیترین انوع دیسک کلاچ موتور سیکلت هستند.
دیسک کلاچ موتور سیکلت چه وظایفی دارد؟
انتقال نیروی موتور به جعبه دنده، تسهیل تعویض دنده و کنترل سرعت موتور سیکلت از مهمترین وظایف کلاچ موتور سیکلت هستند.
نشانههای خراب شدن دیسک کلاچ موتور سیکلت کدامند؟
بوی سوختگی، بالانرفتن سرعت موتور سیکلت، مشکلات تعویض دنده، صدای جیرجیر، چسبندگی کلاچ، لرزش موتور و افزایش مصرف بنزین مهمترین نشانههای خرابی دیسک کلاچ موتور سیکلت هستند.منا رستمیا