استاندارد طول و عرض راه‌پله؛ محاسبه سریع و ابزارهای مورد نیاز

برای طراحی و اجرای راه‌ پله‌های آپارتمان چه ضوابطی را باید رعایت کرد؟ نحوه طراحی انواع راه پله چگونه است؟ اگر شما هم قصد دارید تا پاسخ این سوالات را بدانید، این مقاله را بخوانید.

زندگی در آپارتمان‌های چند طبقه، سال‌ها است که ظاهر زندگی شهرنشینی را تغییر داده است. تا چند سال پیش، با ورود به خانه با حیاط، حوض و باغچه‌های پر از گیاه روبه‌رو می‌شدید؛ اما حالا باید راه‌پله و آسانسور را جایگزین آن‌ها کنید. در نتیجه، طراحی و اجرای طول و عرض راه‌پله تاثیر زیادی بر فضای مشاع آپارتمان دارد.

راه‌پله یکی از عناصر سازه‌ای کاربردی است که راه ارتباطی میان طبقات و یا دو سطح با ارتفاع معین و متفاوت را میسر می‌سازد. راه‌پله بخش مشاع ساختمان است و از نظر ساخت و اجرا نیاز به دقت مهندسین و رعایت نکات مهمی دارد.

ضوابط و الزامات استاندارد طول و عرض راه‌پله؛ مهم‌ترین نکاتی که باید به آن توجه کنید!

اندازه‌های استاندارد ساخت و طراحی راه‌پله، مطابق با تحقیقات و تجربیات مهندسان متعدد وضع شده است و رعایت ابعاد و استانداردهای قوانین ملی ساختمان همواره به هنگام اجرا برای مهندسان اجرایی و ناظر الزام‌آور بوده ‌است.

چکیده ضوابط قوانین ملی ساختمان مبحث چهارم برای راه‌پله

سازمان نظام مهندسی برای مهندسین و عوامل اجرایی استانداردی جهت رعایت ابعاد و اندازه‌های باکس راه‌پله همچنین طول و عرض این فضای مشاء به شرح زیر وضع کرده است:

۱- ابعاد داخل به داخل باکس راه‌پله ۲۴۰ در ۴۸۰ سانتی‌متر است.

۲- ابعاد داخل به داخل باکس آسانسور ۱۶۰ در ۲۰۰ سانتی‌متر یا ۳ متر مربع باشد.

۳- لابی جلوی آسانسور (پاگرد جلوی آسانسور) ۱۵۰ در ۱۵۰ سانتی‌متر یا ۲.۲۵ متر مربع باشد.

۴- در صورتی‌که در هر طبقه تا چهار واحد مسکونی داشته باشیم، یک واحد راه‌پله و آسانسور کافی است.

۵- در صورتی‌که در هر طبقه بیشتر از چهار واحد مسکونی داشته باشیم، حداقل دو واحد راه‌پله و آسانسور مورد نیاز است.

۶- ارتفاع پله ۱۷ سانتی‌متر، عرض کف پله ۳۰ سانتی‌متر و دیوار دور تا دور باکس راه‌پله و باکس آسانسور ۲۰ سانتی‌متر باشد.

در طراحی راه‌پله، حداکثر تعداد پله‌ها چقدر باید باشد؟

در هر بازوی راه‌پله باید 12 پله طراحی و ساخته شود. این عدد استانداردی است که مهندسین ناظر باید بر اجرای درست آن توجه داشته باشند. اگر تعداد پله‌ها در هر بازو بیش از این عدد باشد، باید بین آنها پاگرد ساخته شود.

ابعاد استاندارد هر پله چقدر است؟

ارتفاع پله‌ها، به صورت استاندارد در بیشترین اندازه  ۱۸ سانتی‌متر است و گاهی در زمان ساخت این عدد تا۲۰ سانتی‌متر می‌تواند افزایش داشته باشد؛ اما ارتفاع پله بیش از 20 سانتی متر، می‌تواند عبور و مرور را با سختی و دشواری همراه کند.

کف پله‌ها در کمترین حالت باید 30 سانتی‌متر باشد. پله‌هایی با ابعادی کمتر از 30 سانتی‌متر به راحتی می‌توانند موجب سقوط ساکنین ساختمان شوند.

در هنگام ساخت یا خرید یک ساختمان، بهتر است عرض پله‌ها را به دقت بررسی کنید، حداقل میزان مجاز عرض پله‌ها برای یک ساختمان با کاربرد مسکونی ۱۱۰ سانتی‌متر است. اگر ساختمان شما کمتر از 50 نفر ساکن داشته باشد این عدد برای عرض راه‌پله می‌تواند 90 سانتی‌متر نیز باشد.

نکات ایمنی در طراحی راه‌پله

رعایت نکات ایمنی برای ساختمان‌های شهری اهمیت فراوانی در تدوین قوانین و ضوابط نظام مهندسی دارد. برای راه‌پله اجرای نرده حفاظ اهمیت ویژه‌ای دارد. یکی از مهمترین نکات هنگام ساخت و اجرای راه‌پله ایجاد حفاظ در پرتگاه‌های اطراف راه‌پله است. ارتفاع این نرده باید حداقل 80 سانتی‌متر باشد.

بیشتر بخوانید:
بررسی دلایل ضربه ‌نزدن دریل چکشی

ابزاری برای اجرای بهتر استانداردهای ساختمانی

برای رعایت قوانین و اجرای بهتر آنها در طراحی راه پله و رعایت استاندارد طول و عرض راه‌پله ساختمان نیاز به ابزاری است تا بتوان نتیجه ای مطابق با آیین نامه اجرایی قوانین ملی ساختمان داشت. ابزارآلاتی مانند تراز، متر مهندسی و پروفیل بر:

1. پروفیل‌بر مهندسی؛ برشی دقیق

برای ساخت چارچوب‌های در و پنجره در پروژه‌های ساختمانی، از پروفیل‌‌های فلزی مستحکم استفاده می‌‌شود. برش این پروفیل‌‌ها کار چندان آسانی نیست و باید از ابزار برش حرفه‌ای یعنی پروفیل بر برای این کار استفاده شود.

 این دستگاه برش فلز، دارای موتور گیربکسی پرقدرت است که آن را به ابزاری حرفه‌‌ای برای ساخت انواع سازه‌‌های فلزی تبدیل کرده است. افزون‌براین، کاربران می‌‌توانند با تنظیم گونیا، برش‌های زاویه‌دار را با این دستگاه انجام دهند. این دستگاه پروفیل‌بر، با وجود ایجاد جرقه در عملیات‌ برش فلز، برای تضمین حداکثر ایمنی کاربران در حین انجام کار، از محافظ قابل تنظیم برای هدایت و کنترل جرقه‌‌های ناشی از برش بهره می‌برد.

2. تراز بنایی؛ ابزاری برای دقت بیشتر

تراز بنایی رونیکس با حداکثر دقت و به روز ترین تکنولوژی فرز کاری صافی سطح تولید شده و دارای استاندار CE اروپا است. تراز رونیکس دارای سه حباب تراز که به صورت افقی، عمودی و اریب 45 درجه بر روی بدنه نصب شده است. مایع داخل تراز یا آب ترازهای رونیکس دارای فلورسنت هستند که خاصیت شب رنگی دارند و در نور کم می‌توان از این ترازها استفاده کرد. همچنین حباب‌ها به وسیله بلوک‌های سالید‌اکریلیک پوشش داده شده که موجب افزایش مقاومت ابزار در برابر ضربه و شکستگی می‌شوند. ویژگی دیگری که در مورد آب ترازِ ترازهای رونیکس وجود دارد کالیبره شده آن توسط پیشرفته ترین تکنولوژی کالیبراسیون است. بدنه این تراز دستی نیز دارای پوشش پودری الکترواستاتیک است که جهت افزایش مقاومت بدنه در برابر زنگ زدگی و خوردگی استفاده شده است.

3. فرز سنگبری؛ پر قدرت در برش

فرز سنگبری رونیکس، یکی از ضروری‌ترین ابزارهای مورد نیاز در ساختمان‌سازی و برش انواع سنگ است. این ابزار پرقدرت رونیکس می‌تواند در سخت‌ترین سنگ‌ها به راحتی نفوذ کرده و در آن‌ها برش‌های با کیفیت و دقیقی ایجاد کند  که در راه پله سازی کاربرد دارد.

بیشتر بخوانید:
آموزش مرحله به مرحله ساخت آکواریوم در خانه

رونیکس، همراه مطمئن مهندسان عمران و معماری

برای ساختن سازه‌های مهندسی داشتن ابزاری که بتواند اعداد را با دقت بالایی محاسبه کرد، اهمیت فراوانی دارد. رونیکس با تجربه سال‌ها حضور موفق در بازار ابزار ایران و صادرات محصولات خود به بزرگترین کشورهای دنیا، در ردیف بهترین برندهای ابزار جهان قرار گرفته است.ابزارآلاتی نظیر متر مهندسی و تراز بنایی، عصای دست هر مهندس عمران و سازه‌ای است و رونیکس توانسته با دانش مهندسان خود بهترین ابزارآلات در این حوزه را طراحی و تولید کند. 

محاسبه فواصل مطابق استاندارهای موجود در سازمان نظام مهندسی نقش مهمی در طراحی و ایمنی سازه دارد. اگر شما هم مهندس ناظر یا سازه هستید و کارهای اجرایی ساخت‌و‌ساز را انجام می‌دهید، قطعا به اهمیت متر مهندسی و تراز بنایی واقف هستید.

اجرای درست نقشه‌های ساختمانی میسر نمی‌شود؛ مگر با استفاده از ابزاری کارآمد و حرفه‌ای. پروفیل‌بر و فرز سنگبری رونیکس از ابزارآلات مهمی هستند که در مراحل مختلف اجرای نقشه های ساختمانی کاربرد دارند. اگر برای اجرای راه‌پله ساختمان به ابزار مناسب و حرفه‌ای نیاز دارید، رونیکس آخرین ابزاری است که می‌خرید.

در ادامه به طول و عرض و ارتفاع استاندارد پله به نقل از سایت خشت اول میپردازیم:

“عرض پله:

* حداقل عرض مجاز پله در ساختمان 110 سانتیمتر است ولی در ساختمان های کمتر از 50 نفر می توان عرض پله را 90 سانتیمتر در نظر گرفت.

* حداقل عرض پله در پله های غیراصلی یک ساختمان اگر بین دو دست انداز باشد 60 سانتیمتر، بین دو دیوار 80 سانتیمتر و بین دیوار و دست انداز 70 سانتیمتر می باشد.

* حداقل عرض پله مستقیم در دسترسی اصلی 100 سانتیمتر و در پله هایی که دارای پاگرد هستند حداقل عرض آن 120 سانتیمتر است.

* حداقل عرض هر پاگرد 110 سانتیمتر است اما در صورت وجود ستون یا هرنوع بیرون زدگی حداقل عرض در این قسمت ها 90 سانتیمتر می باشد.

ارتفاع پله:

* در ساختمان های مسکونی حداقل ارتفاع 17 سانتیمتر و حداکثر 19 سانتیمتر می باشد. ولی به طور میانگین 18 سانتیمتر در نظر گرفته می شود. در بعضی مواقع در هنگام ساخت ارتفاع به 20 سانتیمتر می رسد که این امر باعث مشکل در تردد می گردد.

* ارتفاع پله باید به گونه ای باشد که مجموع دو برابر ارتفاع با اندازه کف پله بین 63 تا 64 سانتیمتر باشد.

کف پله:

* اندازه استاندارد کف پله بین 30 تا 33 سانتیمتر است. اگر از این مقدار کمتر بشود باعث سقوط افراد هنگام تردد در پله ها می شود.”

سوالات متدوال:

ابعاد استاندارد برای طراحی ارتفاع راه‌پله چه میزان می‌تواند باشد؟
ارتفاع پله‌ها، به صورت استاندارد در بیشترین اندازه  ۱۸ سانتی‌متر است و گاهی در زمان ساخت این عدد تا۲۰ سانتی‌متر می‌تواند افزایش داشته باشد؛ اما ارتفاع پله بیش از 20 سانتی متر، می‌تواند عبور و مرور را با سختی و دشواری همراه کند.